Deformacja artrozy najczęściej dotyka stawów kończyn dolnych, z których jednym jest staw skokowy. Stawy te mają dużą ruchomość w różnych płaszczyznach i pełnią ważną funkcję podczas chodzenia (toczenie stopy i przenoszenie ciężaru ciała z pięty na palec), a także przenoszą ciężar ludzkiego ciała. Artroza stawu skokowego jest rodzajem odpłaty za chodzenie w pozycji pionowej. Ale wiele innych czynników odgrywa rolę w rozwoju choroby. Najpierw, niepostrzeżenie dla pacjenta, zaczyna się zmiękczanie i ścieńczenie chrzęstnej powłoki stawu, następnie pęka, co wyzwala proces zapalny, rozrost tkanki kostnej w postaci osteofitów. W przypadku zaawansowanej artrozy osoba nie jest w stanie poruszać się bez wsparcia i odczuwa silny ból, zwłaszcza podczas opierania się na nodze. Niepełnosprawność jest możliwa w ciągu kilku lat od zachorowania, jeśli nie zostanie rozpoczęte wczesne i kompleksowe leczenie.
Przyczyny rozwoju choroby
Wcześniejsze urazy stawu skokowego zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju w nim procesu zwyrodnieniowego.
- Zwiększona masa ciała;
- Płaskostopie, wrodzone wady stóp (stopa końska, stopa końsko-szpotawa);
- Zaburzenia metaboliczne w chorobach takich jak cukrzyca, dna moczanowa, miażdżyca naczyń nóg;
- Wcześniejsze urazy stawów, na przykład uszkodzenie aparatu więzadłowego, złamania kostek i kości stopy;
- Stałe przeciążenie stawu, prowadzące do mikrotraumatyzacji (u sportowców i osób noszących duże obciążenia);
- Wrodzona predyspozycja do artrozy stawów;
- Przebyte zapalenie stawu (artretyzm) o charakterze zakaźnym lub z chorobami ogólnoustrojowymi (reumatoidalne, łuszczycowe, dnawe zapalenie stawów).
W zależności od braku lub obecności określonego czynnika, który spowodował chorobę, artroza stawu skokowego może być pierwotna lub wtórna. Istnieje również podział na etapy. W obecności I etapu osoba jest zdolna do pracy, jeśli artroza przeszła w II i III etap, ból i ograniczona ruchliwość prowadzą do niepełnosprawności (przejściowej lub całkowitej).
Objawy choroby zwyrodnieniowej stawu skokowego
- Ból „początkowy". Jest to jeden z wczesnych objawów choroby zwyrodnieniowej stawu skokowego. Ból pojawia się po długotrwałym siedzeniu przy próbie oparcia się na nodze, może mu towarzyszyć krótkotrwała sztywność ruchów w stawie. Po wykonaniu kilku kroków ból znika;
- Ból podczas i po wysiłku fizycznym;
- Ból w nocy jest związany z procesem zapalnym, który jest wyzwalany w wyniku zniszczenia tkanki chrzęstnej;
- Chrupnięcie, klikanie w stawie podczas ruchu;
- obrzęki, szczególnie widoczne pod kostkami;
- Ograniczenie ruchów;
- Hipotrofia mięśni okołostawowych i osłabienie aparatu więzadłowego ze względu na fakt, że osoba zaczyna oszczędzać bolącą nogę;
- Deformacja stawów w ostatnim stadium artrozy.
Diagnostyka
Konieczne jest odróżnienie artrozy i jej zaostrzenia od różnych procesów zapalnych w stawie, na przykład w wyniku dny moczanowej lub łuszczycowego zapalenia stawów. Dlatego lekarz zleca szczegółowe badanie krwi, badania reumatoidalne, badanie na CRP, kwas moczowy. W przypadku artrozy wskaźniki te są normalne, ale jeśli choroba jest w ostrej fazie, ESR i leukocyty mogą być zwiększone. Aby ustalić stadium artrozy i uzyskać bardziej szczegółowe informacje na temat patologii, stosuje się radiografię w 2 projekcjach, USG, CT lub MRI stawu. Na zdjęciu rentgenowskim można zauważyć niewielkie zwężenie szpary stawowej, jeśli choroba zwyrodnieniowa stawów jest na pierwszym etapie. Podczas przejścia do drugiego etapu przestrzeń stawowa zmniejsza się o 40% lub więcej od normy. A w trzecim etapie jest znacznie zwężony, może być praktycznie nieobecny, widoczne są narośla i deformacje kości.
Metody leczenia
Artroza stawu skokowego, a także inne lokalizacje, obejmuje złożone, długotrwałe i przebiegowe leczenie.
- Odciążenie stawu skokowego w okresie ciężkiego zaostrzenia (chodzenie z laską po stronie zdrowej kończyny), zastosowanie bandaża;
- Wykluczenie obciążeń udarowych (skoki, bieganie), wibracji, przenoszenia ciężaru, przedłużonego pobytu na nogach;
- Kontrola wagi ciała;
- rzucić palenie;
- Noszenie półsztywnej ortezy z towarzyszącą niestabilnością stawu;
- Fizjoterapia (UHF, SMT, laseroterapia, magnetoterapia);
- Terapia medyczna:
- NLPZ zewnętrznie, doustnie, w zastrzykach;
- glikokortykoidy wraz ze środkami znieczulającymi podawanymi dostawowo i okołostawowo w celu łagodzenia stanu zapalnego;
- środki naczyniowe;
- środki zwiotczające mięśnie w celu wyeliminowania skurczu tkanki mięśniowej;
- chondroprotektory są bardziej skutecznymi lekami podawanymi dostawowo. Jeśli nie jest możliwe otrzymanie wstrzyknięć dostawowych, wskazane jest podanie domięśniowe, podanie doustne;
- preparaty kwasu hialuronowego przywracające jakość mazi stawowej.
- Wkładki ortopedyczne, noszące wygodne buty z małym obcasem;
- Gimnastyka wzmacniająca układ mięśniowo-szkieletowy. Następujące ćwiczenia należy wykonywać codziennie:
- leżąc lub siedząc, zginaj i rozpinaj palce stóp 10 razy;
- leżąc lub siedząc, przyciągnij stopy do siebie i odsuń 10 razy;
- odwróć stopy i 10 razy;
- wykonuj okrężne ruchy stopami zgodnie z ruchem wskazówek zegara i przeciwnie do ruchu wskazówek zegara 10 razy;
- siedząc na krześle, połóż stopy na podłodze z palcami u stóp i piętami złączonymi, naprzemiennie przestawiaj nogi do przodu i do tyłu, powtórz 15-20 razy.
- Pływanie, aerobik w wodzie;
- W III stadium artrozy i nieskuteczności leczenia zachowawczego wskazana jest wymiana endoprotezy stawu skokowego lub usunięcie zniszczonej powłoki chrzęstnej i torebki stawowej wraz z jej zamknięciem za pomocą konstrukcji prętowej lub aparatu Ilizarowa (artrodeza).
Zapobieganie
Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju artrozy, należy preferować pokarmy bogate w białko, a z diety należy wykluczyć potrawy pikantne, słone, smażone i alkohol.
- Unikaj urazu stawu. Aby to zrobić, musisz starać się nie nosić butów z niestabilnymi obcasami, zbyt twardymi podeszwami, podczas uprawiania sportu używać specjalnego sprzętu ochronnego;
- Kontroluj masę ciała;
- Musisz trzymać się diety, to znaczy jeść więcej pokarmów bogatych w białko i powstrzymać się od słonych, pikantnych, smażonych, alkoholowych;
- Terminowo leczyć i korygować zaburzenia metaboliczne, endokrynologiczne, naczyniowe;
- Wykonaj powyższe ćwiczenia dla stawów skokowych.
Skuteczność leczenia deformującej choroby zwyrodnieniowej stawu skokowego zależy od stadium jego rozwoju i obecności chorób współistniejących. W każdym razie, jeśli wskazane jest leczenie zachowawcze, powinno ono obejmować zarówno leki, jak i metody fizyczne, a także korekcję produktami ortopedycznymi.
Z którym lekarzem się skontaktować
W przypadku bólu stawu skokowego należy skonsultować się z reumatologiem. Lekarz przepisze ćwiczenia, leki i zidentyfikuje przyczynę choroby. W przypadku cukrzycy lub dny moczanowej warto odwiedzić endokrynologa, w przypadku miażdżycy naczyń kończyn dolnych - chirurga naczyniowego i kardiologa. Ważną rolę w leczeniu odgrywa ortopeda – pomoże nie tylko dobrać odpowiednie obuwie, wkładki ortopedyczne, ale także w razie potrzeby przeprowadzi operację. Jeśli masz nadwagę, musisz udać się do dietetyka i dobrać odpowiednią dietę. Leczenie nielekowe odbywa się przy udziale fizjoterapeuty.